غذاهای محلی استان لرستان - لیسو

در غرب کشور ما استانی نام آشنا با مردمانی بی آلایش زندگی می نمایند که سنت ها و عقاید زیبای شان از قدیم زبانزد بوده است. استان لرستان، سیزدهمین استان ایران از نظر جمعیت، و به عقیده باستان شناسان یکی از نخستین سکونت گاه های بشری بوده است. بی شک استانی با این قدمت، فرهنگ غذایی غنی و جالبی خواهد داشت. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا به معرفی چند غذای سنتی استان لرستان بپردازیم.

چزنک رغو

این غذا در بین مردم لرستان به نشانه احترام به مهمان تازه از راه رسیده آماده می گردد. مواد تشکیل دهنده این غذا را از نام آن می توان تشخیص داد. این غذای مناسبتی خوشمزه از چزنک (نان فطیر) و رغو (روغن حیوانی و محلی) تهیه می گردد که بعد از تهیه نان و قبل از سرد شدنش چند قاشق روغن محلی روی آن می ریزند. اغلب به این ترکیب شیره انگور یا خرما یا خاک قند اضافه می نمایند.

کباب بروجرد

یکی از با کیفیت ترین کباب های ایرانی، کباب بروجردی است. کباب بروجردی شامل انواع کباب (کوبیده، چنجه و برگ) است، اما معمولا منظور از کباب بروجردی نوع کوبیده آن است. کوبیده بروجردی تفاوت چندانی با دیگر کوبیده های ایرانی ندارد و علت معروفیت آن استفاده از گوشت مرغوب و دقت و مهارت کباب پزها است. گوشت سردست گوسفندی، پیاز، جوش شیرین، نمک وفلفل مواد تشکیل دهنده کوبیده بروجردی است. چنانچه این کباب را که به همراه نان سنگک، دوغ محلی و سبزیجات سرو می گردد، از غذاخوری های معتبر تهیه کنید، خاطره و طعم آن برای همواره با شما خواهد ماند.

آش شله ماش دورود

برای تهیه این آش که یکی از غذاهای محلی شهرستان دورود است احتیاج به زمان کافی دارید. لوبیا چیتی، ماش، عدس، برنج، پیاز، آب گوشت، کشک، زعفران و نعناع داغ مواد تشکیل دهنده این آش خوشمزه و لذیذ است که بهتر است لوبیای آن شب قبل خیس شده و آب آن را چند بار عوض کنید. برنج و عدس را نیز از یک ساعت قبل از تهیه آش بگذارید خیس بخورد.

آش کلونک الیگودرز

آش کلونک یکی از غذاهای سنتی شهرستان الیگودرز است که فقط در فصل بهار طبخ می گردد. علت طبخ این آش در این فصل وجود گیاهی در ترکیب آن است که به صورت خودرو در بهار رشد می نماید.

آش گوشت خرم آباد

یکی دیگر از غذاهای مناسبتی شهرستان خرم آباد که اغلب در عروسی ها و اعیاد طبخ می گردد، آش گوشت است. زیر برنجی یا همان چلو گوشت را در سینی بزرگی که به اصطلاح لُری به آن مجمع می گویند، سرو می نمایند. مجمع، سینی های مخصوص و گردی از جنس رویی یا استیل است که هر سینی برای سه نفر در نظر گرفته می گردد. افراد به شکل گرد دور مجمع نشسته، غذا را سرو می نمایند. نحوه کشیدن این غذا در مجمع نیز آداب خاصی دارد، به این گونه که کمی پلو در کف مجمع می ریزند، سپس گوشت های پخته را در وسط برنج کشیده و روی آن را با برنج می پوشانند به طوری که گوشت پیدا نباشد. در آخر یک قطعه پیاز و کمی نمک در سینی می گذارند و غذا را با نان می پوشانند تا سرد نگردد.

شامی کوو خرم آباد

این غذای محلی مردم خرم آباد در طبخ خود شامی ها تفاوت چندانی با شامی های مرسوم ندارد. اما در مواد اولیه آن برای تهیه سس شامی از رب انار، سبزی های معطر و مغز گردو استفاده می گردد. این غذای لذیذ به علت داشتن رب انار، ترش است، بنابراین اگر مزه ترشی با ذائقه شما سازگار نیست، بهتر است مقداری شکر به سس آن بیفرایید.

دلمه برگ مو بروجرد

برای تهیه این دلمه برگ مو سنتی علاوه بر مواد معمول دلمه از باقلا، روغن حیوانی و ماست هم استفاده می گردد.

خورش کلیه ترش

گوشت گوسفند، سیب زمینی، رب انار، پیاز، نمک، زردچوبه و فلفل مواد تشکیل دهنده این خورشت لرستانی است. این غذای لذیذ در بین مردم لرستان هواداران زیادی دارد.

سُغدو (دلمه سیراب شیردان)

هواداران کله پاچه ایرانی مردمان لرستان طعم جدیدی از این غذا را به شما ارائه خواهند داد. سغدو که یکی از غذاهای سنتی لرستانی ها است، از شکنبه گوسفند تهیه می گردد. برنج، آلوبخارا، گردو، روغن، آب و ادویه دیگر مواد تشکیل دهنده سغدو است. برای تهیه این خوراک لذیذ مواد را داخل شکنبه ریخته و با نخ و سوزن می دوزند. سپس روی آن آب و ادویه ریخته و روی حرارت ملایم می پزند.

دنو رو

دنو رو در واقع همان آش دندانی است که در جشن و سرور رویش اولین دندان نوزاد طبخ می گردد. اهالی لرستان این آش را پخته و بین همسایه ها پخش و در قبالش هدیه ای به منزله آرزوی سلامت نوزاد دریافت می نمایند. لرستانی ها بر این باور هستند که اگر این آش آیینی در وقت روییدن دندان نوزاد پخته نگردد، در بزرگسالی دچار دنوریچه (دندان قروچه) خواهد شد. گندم، لوبیا، نخود، عدس و باقلا مواد اصلی تشکیل دهنده این آش خوشمزه است.

آش پرشکه

آش روزهای سرد لرستان که برای پخت آن از عدس، سبزی بلوک، آرد گندم، کشک، نمک و ادویه استفاده می گردد. این آش را اغلب برای درمان بیماری ها مخصوصا سرماخوردگی طبخ می نمایند.

آش ترخینه

آش ترخینه یا کشگینه به علت وجود کشک دارای خواص بسیاری است. این آش از نخود، لوبیا، عدس، سبزی آش، پیاز داغ، نعناع داغ، ادویه و کشگینه (بلغور گندم، کشک و سبزی معطر کوهی) تهیه می گردد. حبوبات این آش را باید شب قبل خیس کنید.

کوفته نخودچی

گوشت چرخ نموده بدون چربی، آرد نخودچی، پیاز، پودر تخم گشنیز، زعفران، شکر، روغن مایع، ادویه (نمک و فلفل و زردچوبه)، شوید و آبلیمو مواد مورد احتیاج برای تهیه کوفته نخودچی هستند. در دستور اصلی این کوفته رب گوجه وجود ندارد، اما اگر تمایل به افزودن آن به غذای تان دارید، می توانید در سس این غذا مقداری رب گوجه بریزید.

آبگوشت دو گوله دودار

آبگوشت دو گوله دودار که به آن آبگوشت کشک لری نیز می گویند، از غذاهای محلی شهر اراک و استان لرستان است. در دستور اصلی این غذا اهالی لرستان از گوشت آبگوشتی، بادمجان سرخ نموده، نخود، لوبیا، پیاز،نعناع خشک، سیر، کشک، نمک، زردچوبه و روغن مایع استفاده می نمایند.

پرتله

یکی دیگر از آش های مناسبتی لرستان که از قدیم در مراسمات مذهبی این استان طبخ و سرو می گردد، آش پرتله است. این غذای ساده از ترکیب شیر، گندم و نمک و در مدت زمان اندکی می گردد.

خورش قلیه ترش

در زمان صفویان به انواع خورشت ها قلیه (سرخ نموده) می گفتند. در ترکیب اصلی این خورشت از موادی چون گوشت، سیب زمینی، شیره تمر هندی، پیاز، زعفران، نمک، فلفل و روغن استفاده می گردد که در صورت دلخواه می توانید مرغ را جایگزین گوشت کنید.

گوله ریزه

گوله ریزه یا همان خوراک گوشت قلقلی در لرستان به علت افزوده شدن برنج خردشده، آرد گندم و سیب زمینی به ترکیب اصلی این غذا طعم فوق العاده ای پیدا نموده است. از آنجایی که زمان زیادی برای طبخ خوراک گوله ریزه لازم نیست، این غذا می تواند در مواقعی که مهمان سرزده دارید، بهسفره شما رنگ و لعاب خاصی ببخشد. گوشت چرخ نموده، برنج نیم دانه، آرد گندم، روغن، سیب زمینی، رب گوجه و ادویه (نمک، فلفل، زردچوبه) مواد مورد احتیاج شما برای تهیه این خوراک خوش طعم است.

خورش سیب درختی

برای تهیه این خورشت محلی لرستان به گوشت ران گوسفندی، روغن مایع، برگ بو، پیاز، آب، نمک و فلفل، سیب درختی، پیازداغ، سرکه، شیره انگور یا خرما و نشاسته ذرت احتیاج است. بهتر است افرادی که از ناراحتی های عصبی رنج می برند، این خورشت را در رژیم غذایی خود جای دهند، زیرا علاوه بر ویتامین های گروه B، منیزیم و فسفر و بعضی عناصر دیگر موجود در سیب اثر آرام بخشی بر اعصاب دارد.