هدف تداوم تحریم تسلیحاتی؛ بازگشت آمریکا به برجام یا ورود میانجی؟ - لیسو

از هفته گذشته که مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، سناریوی تداوم تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران پس از لغو اتوماتیک آن در تاریخ 26 مهرماه سال جاری را رسانه ای کرد تا به امروز واکنش های زیادی نسبت به اتخاذ این رویکرد از سوی آمریکا بروز و ظهور داشته است.

اولین و اصلی ترین واکنش شخصیت های سیاسی و مقامات مسئول کشورهای مختلف به ویژه اعضای 1+5 نقد حقوقی و سیاسی قصد آمریکا برای ورود مجدد به برجام بود.

این برداشت در رسانه های داخلی نیز محور تفاسیر و اظهارنظرهای مختلف قرار گرفت در حالی که طرح مورد نظر آمریکا به هیچ وجه بازگشت مجدد به برجام نبوده و قصدی نیز برای پیگیری این رویکرد از سوی واشنگتن وجود ندارد.

وزیر خارجه آمریکا نیز پس از واکنش های اولیه به رسانه ای شدن تلاش آمریکا برای تداوم تحریم تسلیحاتی ایران با ارجاع به قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که این کشور به عنوان یک شرکت کننده در توافق برجام و پیشنهاد دهنده قطعنامه 2231 خواهان آن است که رفع تحریم تسلیحاتی ایران عملی نشود و این تحریم ها حتی پس از پایان دوره مذکور در برجام، ادامه یابد.

عمده واکنش ها به اظهارات پمپئو مدیر پروژه جدید ضدایرانی آمریکایی ها، در این خصوص رقم خورد که آمریکا به دلیل خروج رسمی از توافق هسته ای با ایران موسوم به برجام، به لحاظ حقوقی نمی تواند مدعی آن باشد یا به استناد آن بخواهد عملی انجام دهد.

بر همین اساس؛ ایران و روسیه موضع آمریکا را رد کرده و اتحادیه اروپا هم اعلام کرد که آمریکا، خود پایان عضویتش در برجام را اعلام کرده است.

این در حالی است که مقامات آمریکایی معتقدند قطعنامه 2231 چیزی جدا از برجام است و لذا آمریکا اهرم حقوقی لازم برای پیشبرد این نقشه خود را دارد، چنانچه برایان هوک نماینده ویژه امور ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است: طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت به آسانی تحریم تسلیحاتی ایران را تجدید می کنیم.

اگرچه برخی رسانه ها و تحلیل گران این گونه القاء کرده اند که ایالات متحده خواهان بازگشت به برجام است، آنچه اما از کنش و واکنش آمریکایی ها بر می آید این است که بازگشت به برجام قطعا هدف این سناریو نیست، بلکه به دلایل متعدد از جمله شکست های پی درپی ترامپ در مواجهه با ایران، کاخ سفید در صدد است که اصطلاحا به مرگ (تداوم تحریم) گرفته تا ایران به تب (پذیرش میانجی برای شروع مذاکرات جدید) راضی شود.

به بیان دقیق تر؛ گرچه ماشین جنگ روانی غرب همیشه تلاش زیادی برای نادیده انگاشتن قدرت بازدارندگی ایران در برابر دشمنانش داشته، اما اتاق فکرهای آنان به درستی به توان بالای ایران در حوزه های مختلف به ویژه حوزه دفاعی ـ امنیتی آگاه هستند، چنانچه در رابطه با ماهواره نظامی نور، رسانه های آنان با تمسخر برخورد کردند اما آنها که باید بفهمند، فهمیدند که ایران چه چیزی را به دست آورده است.

بر این اساس؛ به نظر می رسد که تیم ترامپ در ماه های پایانی حضور خود در کاخ سفید، پس از آزمودن راه های متعدد برای به سازش یا شکست واداشتن ایران، اکنون به دنبال آن است که در آخرین فرصت، با ورود یک میانجی به دعوای دو طرف، هم خوراک تبلیغاتی خوبی برای داخل آمریکا مهیا کند و هم به زعم خود مدال حل پرونده ایران را برای همیشه به گردن آویزد.

نکته آنکه؛ ترامپ که قبل از بحران کرونا تحت هر شرایطی خود را پیروز رقابت با رقیب ضعیف و فرتوتی چون جو بایدن می دید، اکنون با افتضاح کرونایی به وجود آمده در آمریکا، خود را نیازمند رو کردن برگ برنده ای از جنس شکست یا تسلیم ایران می بیند تا بلکه از این رهگذر فضا را به سود خود تغییر دهد.

310311